Festival, bir özel güne veya konsepte sahip olan etkinlikler bütünü demektir. Dünyada festival kelimesi Latince’de ‘festa‘ kelimesinden ortaya çıkmıştır. TDK’ya göre festival kelimesi Türkçe’ye, Fransızca “festival” kelimesinden geçmiştir. Ayrıca Türk Dil Kurumu‘na göre festival kelimesinin Türkçe’de karşılık bulduğu kelimeler; şenlik, gösteri dizisi ve özel önemi bulunan sanat gösterileri olarak tanımlanmıştır. Festivaller yüzlerce veya milyonlarca katılımcının bir araya gelmesi ile oluşabileceği gibi bazı online festivaller çok az sayıda katılımcı ile de organize edilebilmektedir. Dünyanın bilinen ilk festivali kabile etkinlikleri ve dini amaçlı kutlamalardır. Günümüzde ise festivaller genellikle tanıtım amaçlı, kültürel amaçlı veya eğlence amaçlı organize edilmektedir.
Festival Nedir?
Festival belirli amaç için hazırlanmış, bir konsepte ve organizasyon planına sahip olan etkinlikler bütünüdür. Günümüzde festival denilince akla ilk gelen müzik festivalleri veya film festivalleri olsa da gastronomi festivalleri de günümüzün en popüler festival kategorilerindendir. Aynı zamanda festivaller bir mevsimin gelişini kutlamak (Örneğin: Nevruz) gibi amaçlarla da organize edilmektedir. Türkiye’de festivaller iki sınıfta yaygın olarak anılırlar, bunlar; yaz festivalleri ve kış festivalleridir. Halk arasında en yaygın bilinen festival türü ise geleneksel festivallerdir. Dünya genelinde her yıl gelenekselleşmiş birçok festival gerçekleşmektedir.
Geleneksel Festival Ne Demek?
Belirli bir zaman aralığında tekrar eden festivallere geleneksel festivaller denir. Dünyanın en büyük ve geleneksel festivallerinden bazıları Oktoberfest, Tomorrowland, Rio Karnavalı ve Holi Fest’dir. Türkiye’nin geleneksel festivallerinden bazıları; Zeytinli Rock Festivali, Akbank Caz Festivali, Gezgin Fest, İstanbul Film Festivali ve Alaçatı Ot Festivali’dir. Ayrıca Türkiye’nin her bölgesinde ve ilinde düzenli olarak şenlikler düzenlenmektedir. Gelenekselleşen bu şenliklerde bölgesel ürünlerin ve destinasyonların tanıtımı amaçlanmaktadır. Yayla şenlikleri, özel ürün şenlikleri veya destinasyon şenlikleri olarak sınıflandırılan bu etkinliklerden pek azı büyük festivale dönüşmüştür. Bu festivallerden bazıları; Alaçatı Ot Festivali, Urla Enginar Festivali, Bağbozumu Festivali ve Uluslararası Manisa Mesir Macunu Festivali’dir.
Festival Nasıl Yazılır?
Festival kelimesinin cümle içerisinde doğru ve yanlış kullanımı birçok kullanıcı tarafından merak ediliyor. Bu kelime cümle içerisinde özel isim olarak kullanılıyorsa büyük harfle yazılır. Örneğin “Arkadaşlarla Caz Festivali’ne bilet aldık.” şeklinde kullanımı doğru olacaktır. İsim olarak kullanılacak ise küçük harfle yazılması doğrudur. Örnek olarak “Okuldan arkadaşlarla festivale gitmek için sözleştik.” cümlesinde geçen “festival” kelimesi isim olarak kullanılmıştır.
Festival Çeşitleri
Festivaller birçok amaç için organize edilmektedir. Bunlardan en yaygın olanları müzik festivalleri, gastronomi festivalleri, kültür festivalleri ve teknoloji festivalleridir. Festival çeşitlerini listeleyecek olursak:
- Müzik Festivalleri
- Gastronomi Festivalleri
- Yerel Festivaller
- Teknoloji Festivalleri
- Kültür & Sanat Festivalleri
- Spor Festivalleri
Müzik Festivalleri
Türlerine göre müzik festivalleri kendi içerisinde caz, rock, elektro, pop ve rap festivalleri gibi daha spesifik kategorilerde organize edilebiliyorlar. Dünyada müzik alanında markalaşan birçok festival bulunmaktadır. Dünya’nın en büyük elektronik müzik festivallerinden olan Tomorrowland markalaşan festivallerdendir. Türkiye’de ise Akbank Caz Festivali ve Zeytinli Rock Festivali markalaşan müzik festivallerine örnek gösterilebilir.
Gastronomi Festivali
Yeme-İçme kültürünü barındıran gastronomi festivalleri, yöresel yemek kültürleri veya kahve kültürlerinin tanıtıldığı festivallerdir. Gıda sektöründeki markaların ürünlerini sergilediği veya yöresel üreticilerin doğal ürünlerinin satışını yaptığı etkinliklerdir. Dünyanın en popüler gastronomi festivallerinin başında, Almanya’da düzenlenen Oktoberfest geliyor. Oktoberfest, bira konseptini içeren Avrupa’nın en büyük gastronomi festivalidir. Ayrıca dünyanın en büyük gastronomi festivalleri arasında Pizzafest, Salon Du Chocolat, Tokyo Ramen Show ve Tulum Taste of Mexico’da yer almaktadır.
Yerel Festival ve Şenlikler
Halk festivalleri olarak da bilinen yerel festivaller, yerel yönetimler tarafından bölge halkına eğlence amaçlı organize edilen etkinliklerdir. Yerel festivaller bazen bir destinasyonun tanıtımı, bazen ise bir kültürün tanıtımı amacıyla organize edilebilmektedir. Temel amaç bölge halkına gelir sağlamak ve motivasyon kazandırmaktır. Dünyada ve Türkiye’de yaygınlaşan Agro turizm (tarım turizmi) etkinlikleri bu festivallerdendir. Kanada’nın Alberta şehrinde yerel yönetimler tarafından dönem dönem Agri-turizm festivalleri organize edilmektedir. Türkiye’de ise Alaçatı Ot Festivali, Adana Portakal Çiçeği Karnavalı, Bozcaada Bağbozumu Festivali ve Uluslararası Antepfıstığı Kültür ve Sanat Festivali bunlardan bazılarıdır.
Teknoloji Festivalleri
Teknolojiye olan ilginin artması ile birlikte her geçen gün daha fazla teknoloji etkinliği organize ediliyor. Blockchain teknolojisinin hızlı gelişimi ve NFT‘lere karşı büyüyen ilgi karşısında daha fazla teknoloji etkinliği ile karşılaşmak mümkün olabiliyor. Teknoloji festivallerine dünyadan örnek vermek gerekirse; Techfest, TechBBQ ve World Summit AI başlıca teknoloji festivallerindendir. Türkiye’de ise bilinen en popüler teknoloji festivalleri TEKNOFEST ve Türkiye Drone Festivali‘dir.
Kültür & Sanat Festivalleri
Kültür ve sanat festivalleri arasında film festivalleri en yaygın festival türlerindendir. Dünyanın birçok ülkesinde film festivallerine rastlamak mümkündür. Dünyada en bilinen film festivalleri Cannes Film Festivali, Venice Film Festivali, Berlin Uluslararası Film Festivali, Sundance Film Festivali ve SXSW Film Festivali’dir. Türkiye’nin en eski film festivalleri ise İstanbul Uluslararası Film Festivali, Ankara Uluslarası Film Festivali ve Uluslararası Antalya Film Festivali’dir. Kültür ve sanat festivalleri sadece film festivalleri ile sınırlı değildir. Aynı zamanda Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali’de Türkiye’nin en önemli festivallerindendir. Dans festivalleri, el sanatları festivalleri ve kitap festivalleri de Kültür ve Sanat kategorisindeki önemli festivallerdendir.
Spor Festivali
Spor festivalleri; hava sporları, su sporları, kara sporları ve doğa sporları olarak dört kategoride gerçekleştirilmektedir. İlk olarak hava sporu festivallerinde; skydive, paraşüt ve diğer ekstrem aktiviteler yer almaktadır. Su sporu festivallerinde; kitesurf, yüzme, kürek çekme, kano ve jetski gibi aktiviteler bulunmaktadır. Doğa sporlarında ise başlıca aktiviteler kaya tırmanışı, slackline ve doğa yürüyüşüdür. Son olarak kara sporları çok daha geniş spor aktivitelerini kapsamaktadır. Yoga, dövüş sporları, crossfit, F1 yarışları, plaj voleybolu ve hatta koşu sporu kara sporlarına verilebilecek örneklerden bazılarıdır. Dünyanın en büyük spor festivalleri Kış Olimpiyatları, Yaz Olimpiyatları, Fifa Dünya Kupası, Tour De France bisiklet yarışları yer alır. Türkiye’nin en kapsamlı spor festivalleri; İstanbul Maratonu, Cumhurbaşkanlığı Bisiklet Turu, Ulusal Doğa ve Su Sporları Festivali’dir.
Festival Nasıl Düzenlenir?
Festival düzenlenirken öncelikle etkinlik teması ve içeriği belirlenir. Ticari faaliyetle organize edilen festivallerde ilk yapılması gereken iyi bir etkinlik planlamasıdır. Bu planlamaya yatırımın geri dönüşü (ROI) hesapları ile başlanır. Eğer festival kar amacı gütmeyen bir organizasyon tarafından hazırlanıyorsa ilk olarak bütçe planlaması hazırlanır. Festival organizasyonun en önemli iki detayı bulunur. Bunlardan ilki festivalin gerçekleştirileceği alanı kararlaştırmak. İkincisi ise festival tarihini netleştirmektir. Bu nedenle festival tarihi belirlenirken hava şartlarına en uygun tarihler, tatil günleri ve özel günler kontrol edilir. Çünkü festival katılımcılarının sayısı tatil günlerinde çok daha fazla olmaktadır. Festival organizasyonunda beklenen katılımcı sayısına oranla tuvalet, temizlik personeli, güvenlik personeli ve gişe sayısı planlanmalıdır. Festival’de yer alacak firmalar ve sponsorlar için yerleşim planları ve stand alanları hazırlanmalıdır.
Özellikle bir etkinliğin olmazsa olmazı biletleme sistemleridir. Biletino Akademi‘de biletleme otomasyonları hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.