Halloween – Cadılar Bayramı, yılın en korkunç ve en eğlenceli zamanı! İlginç kostümler, yaratıcı parti fikirleri, renk ahenk yiyecekler, balkabakları ve daha neler neler… Sen de bütün bir yıl bu zamanın gelmesini iple çekenlerdensen, öyleyse harika bir yazı seni bekliyor! Cadılar bayramı nasıl ortaya çıktı, cadılar bayramında neler yapılır, korkutan titreten fikirler, en komik kostümler hepsi ve daha fazlası Biletino Blog’da!
Halloween Nedir?
Halloween ya da Cadılar Bayramı, her yıl Ekim ayının son günü kutlanan bir bayram. Kökenleri çok eski dini kutlamalara dayansa da günümüzde, Kuzey Amerika ve dünyanın pek çok ülkesinde din dışı bir kutlama olarak yer buluyor. Çocukların renkli ve ilginç kostümler giyerek çikolata ve şekerleme almak için komşularını ziyaret ettiği, ürkünç şakalarla birbirlerini korkuttuğu bir gün olarak kutlanıyor.
Halloween’ın Tarihi Nedir?
Bugün Cadılar Bayramı olarak kutladığımız Halloween’ın ilk ortaya çıkışıyla ilgili olarak, birbirine yakın birkaç inanış var. Bunlardan en yaygın olanı, Halloween’ın eski bir Kelt hasat geleneğinden kaynaklandığıdır. Çok tanrılı dinler dönemine uzanan bu inanışa göre Galler’de, 31 Ekim akşamı ve 1 Kasım günü, hasat mevsiminin sonu ve kışın başlangıcını simgeleyen Samhain Festivali olarak kutlanır. Samhain Festivali’ne göre ölen insanların ruhlarının geri dönerek, evlerini ziyaret edeceğine inanılır. İnsanlar ateş yakarak kötü ruhları korkutup kaçıracaklarını düşünürler. Hayalet ve ruhların kendilerini tanımaması için de maskeler takıp, kılık değiştirirler. Böylece zaman içinde cadılar, peri ve hayalet gibi varlıklar bu günle ilişkilendirilir. Aç ruhları tatmin etmek için çeşitli yiyecekler hazırlanır ve ortaya sunulur.
Hristiyanlığın yayılmasıyla birlikte ilk kilise bu kutlamayı, ”All Saint’s Day”(Tüm Azizler Günü) olarak kabul eder. 19. Yüzyıla gelindiğinde Amerika’ya göç eden İrlandalı ve İskoçyalı göçmenler, pek çok inanışlarını ve Halloween geleneklerini de yanlarında götürürler. Avrupalı etnik grupların ve Amerikan’ın yerlisi Kızılderililerin gelenekleri birleştikçe, Cadılar Bayramı’nın çizgisi de belirginleşir. İlk kutlamalardaki oyun ve şakalara korku dolu hikaye anlatımları, müzikli ve danslı partiler de eklenir. Yüzyıllar boyunca devam eden bu gelenek böylece Amerika’dan tüm dünyaya yayılmaya başlar.
Halloween Gelenekleri Nelerdir?
Halloween yani Cadılar Bayramı’nın çok eskiye dayanan bir gelenekten kaynaklandığını biliyoruz. O zamanlarda insanların tanrılara yakarmak ya da kötü ruhlardan korunmak için yaptıkları davranışlar, farklı kültürlerin de kaynaşmasıyla zengin bir gelenek halini alır ve günümüze kadar taşınır. Hadi Cadılar Bayramı geleneklerini bir kez daha hatırlayalım:
- Balkabağı Fenerleri: Sonbahar dökülen yaprakların yanı sıra sarı ve turuncu renkli balkabaklarının da mevsimidir. Görsel olarak birbirinden sevimli balkabakları sonbahara sağlıklı beslenme seçenekleriyle tat kattığı gibi, Cadılar Bayramının da vazgeçilmez sembollerinden biridir. Balkabağı oyma geleneği eski bir efsaneden kaynaklanır. Efsaneye göre Stingy Jack (Cimri Jack) ya da Jack O’Latern adıyla bilinen hilebaz bir adam, kendisini öldürmek isteyen şeytanı oyuna getirir ve ölmekten kurtulur. Ancak ömrü bitip gerçekten öldüğünde ne cennete ne de cehenneme girebilir. Her iki tarafa da kabul edilmeyen Jack’e iyilik ve kötülük düzenleri arasında dünyayı dolaşmaya mahkum edilir. Jack’e içinde köz bulunan içi boş bir şalgam verilir. Zamanla şalgamın yerini alan balkabağı, işte bu korkunç adamın ruhuna atıfla korkunç bir yüze benzetilerek oyulur ve aydınlatma olarak kullanılır.
- Hayaletler: Samhain Festivaline göre Keltler, ölmüş insanların ruhlarının yeryüzünde dolaştığına inanırdı. Hristiyanlık döneminde Tüm Azizler Günü olarak yapılan kutlamada ise ruhların yaşayanlarla iletişime geçtiği düşünülürdü. Bu fikirden kaynaklı hayalet kostümleri ve maskeler Haloween’ın vazgeçilmez sembollerinden biri olarak devam ediyor.
- Kostüm Geleneği: Keltler Samhain Festivali’nde kötü ruhların kendilerini tanımaması için kılık değiştirirlerdi. O zamanlardan günümüze tanınmamak için kılık değiştirme ya da kostüm giyme geleneği sürüyor. Üstelik Halloween’ın en çılgın uygulamaları kostüm geleneğinde ortaya çıkıyor. Amerika’da ve bazı ülkelerde tatil kabul edilen Cadılar Bayramı’nda, cadde ve sokaklarda geçit törenleri düzenleniyor. Bu törenlerde türlü çeşit kostüm giymiş, yüzleri boyalı ve maskeli insanları görünce kimse korkmasın! Mumyalar, hayaletler, zombiler, çılgın kostümler ve popüler karakterler, Cadılar Bayramında ortaya çıkıveriyor.
- Şekerlemeler: Cadılar Bayramı geleneği rengarenk ve lezzetli şekerlemelerle de özellikle çocukların aklını başından alıyor. Aslında yine tüyler ürperten bir efsaneye dayanan bu geleneğin nasıl ortaya çıktı dersiniz? Bu geleneğe dair birkaç fikir var. İlki Samhain Festivali’ne dayanıyor. Samhain sırasında gezinen ruhları yatıştırmak isteyen Kelt halkı, kapı önlerine, şehir meydanlarına yiyecekler bırakır. Tüm Azizler Günü’ne dayanan bir diğer düşünce ise, çocukların ve yoksulların kılık değiştirerek kapıları çaldığı ve çeşitli yiyecekler istediği doğrultusunda.
- Şeker mi, Şaka mı Geleneği: Son yıllarda ülkemizde de gelenek haline gelen bir soru bu. Şeker mi, Şaka mı, kapı kapı gezen kılık değiştirmiş çocukların ev sahiplerine sordukları bir soru. Şeker talep eden çocuklar istediklerini alamazlarsa, ev sahibinin eşek şakasına maruz kalacağı ima ediliyor. Bu sevimli soru geleneği 1900’lerde Amerika’da ortaya çıkıyor ve oradan tüm dünyaya yayılıyor.
- Siyah ve Turuncu Renkler: Siyah ve turuncu, geleneksel Cadılar Bayramı renkleridir. Yine Keltlere dayandırılan bu gelenekte siyah renk ”ölümü”, ”turuncu” renk ise sonbaharı ve hasat mevsimini simgeliyor.
- Yarasalar: Keltler Samhain Festivalinin bir parçası olarak büyük ateşler yakarlar. Bu ateşler çevredeki börtü, böcek ve yarasaları da kendine çeker. Gizemli yaratıklar olarak nitelendirilen yarasaların görülmesi festivalle ilişkilendirilir. Ortaçağ’da ise yarasaların ölümün habercisi olduğu düşünülürdü. Böylece yarasa efsanesi, Halloween’da da kendine yer buldu.
- Mumlar ve Şenlik Ateşleri: Halloween denince akla ilk gelenlerden biri de ışıl ışıl mumlar ve şenlik ateşleridir. Kolayca tahmin edileceği gibi mum ve ateş yakma ritüeli, yine Samhain Festivali’ndeki ruhların yolunu bulmaları için yakılan ateşlerden kaynaklanıyor.
- Elma Şekeri: Halloween’a ait geleneklerin farklı kültürlerden ve uygulamalardan çoğalarak geldiğini belirttik. İşte elma şekeri de böyle bir uygulamanın sonucunda dahil olur, Halloween’a. İnsanlar yüzlerce yıl boyunca meyveleri şurupla kaplayarak saklar. 1900’lerin başında Amerikalı şeker üreticisi William W. Kolb’da, tesadüfen şurupla kapladığı elmayı çubuklara saklar ve elma şekeri olarak satışa sunar. Tabi elmaların ortaya çıkmaya başladığı sonbahar mevsiminin aynı zamanda Cadılar Bayramını da içermesi, bu güzel tatlının bir geleneğe dönüşmesine aracı olur.
- Elma Sallama Oyunu: Cadılar Bayramının en eski oyunlarından biridir, elma sallama oyunu. Ancak aşk ve romantizmle ilişkilendirilen bu oyun, Eski Roma’da bir kur yapma oyununa kadar uzanıyor. Farklı versiyonları olsa da bu oyun temelinde, genç erkek ve kadınların gelecekteki eşlerini seçmelerine dayanıyor.
- Şekerli Mısır: Şekerli mısır ilk olarak 1800’lerin sonunda Amerika’da satılır. Önceleri mısırın hasat zamanı olan sonbaharla ilişkilendirilse de zamanla şekerli mısır, Cadılar Bayramı şekerlemelerinden biri haline gelir.
Halloween Ne Zaman Kutlanır?
Halloween ya da Cadılar Bayramı her yıl Ekim ayının son günü kutlanır. Cadılar Bayramı 2023 yılında 31 Ekim 2023 Salı günü kutlanacak. Yılın en özel zamanlarından olan Cadılar Bayramı kutlamalarına katılmaya ne dersin? Biletino.com adresinde birbirinden eğlenceli Halloween-Cadılar Bayramı etkinlikleri seni bekliyor!
